Over de Ooievaar

Met weinig vogels heeft de mens zo'n sterke band als met de ooievaar. Het is dan ook de enige grote en opvallende vogelsoort die al sinds mensenheugenis dorp, stad en veld met zijn aanwezigheid opfleurt, en bij voorkeur menselijke bouwsels als broedplaats verkiest. Volksverhalen over de ooievaar als brenger van geluk en nieuw leven maken duidelijk dat het een graag geziene gast is.

De oorspronkelijk in Nederland broedende ooievaars waren trekvogels, die van maart tot in september in ons land verbleven. De ooievaars uit het westen des lands overwinterden in de savanne van West-Afrika, die uit de noordelijke landsdelen vooral in Oostelijk Afrika, van Kenya tot in Zuid-Afrika. Midden jaren '70 was de ooievaar zo goed als verdwenen uit Nederland. Door het opstarten van een reddingsprogramma in 1969 door de Vogelbescherming zijn er weer ooievaars in Nederland te bewonderen. In het jaar 2007 waren er ongeveer 700 broedparen. De toekomst voor de ooievaar lijkt daarmee voorlopig veilig gesteld.

Als twee ooievaars op hun nest zitten, verklaren zij elkaar hun "liefde" met spectaculair snavelgeklepper. Ooievaars zijn niet trouw aan elkaar, maar "nesttrouw". Dit verklaart waarom sommige ooievaarsparen lang bij elkaar blijven. Een ooievaar is vruchtbaar vanaf het derde levensjaar. De eieren zijn kalkwit of doorzichtig geel, zonder tekening. Ze worden in de loop van het broedseizoen bruin gewolkt en hebben een fijne korrelige textuur, meestal niet glanzend.

Paspoort
Nederlandse naam: Ooievaar
Wetenschappelijke naam: Ciconia ciconia
Volksnamen: Uiver, Eiber, Ellever, Adebar, Earrebarre, Hoetbar
Familie: Ooievaars, Ciconidae
Herkomst: Midden- en Zuid Europa, West Azië en Noord Afrika
Leefgebied in Nederland: Weiden, velden, polders en uiterwaarden
Voedsel: Insecten, amfibieën, vissen, reptielen, kleine knaagdieren
Lengte: gemiddeld 110 cm
Gewicht: tussen de 2,3 en 4,4 kg

Wist u dat:
  • Ooievaars een sterkere drang hebben naar hun nestplaats terug te keren dan naar hun partner?
  • Enkele dagen, maar soms ook enkele weken na het paren het vrouwtje 3 á 4 (maximaal 5) eieren legt?
  • Het broeden begint na het leggen van tweede ei?
  • Zowel het mannetje als het vrouwtje bij toerbeurt broeden?
  • Na ongeveer 33 dagen het eerste ei uitkomt?
  • De ouders het voedsel voor hun kroost in het nest uitbraken, waarna de jongen het lekkers eruit mogen halen?
  • De ouders dagelijks ongeveer 4 kilo voedsel bij elkaar moeten zoeken om hun jongen te kunnen voeden?
  • Dit gemiddeld zo'n 250 kilo per broedseizoen is?
  • Rond de 43ste levensdag de eerste vliegoefeningen beginnen en de jongen 14 dagen daarna het nest verlaten?
  • Na circa 10 weken de jongen zelfstandig zijn en in augustus op trek gaan naar zuidelijker streken?
  • De trekrichting aangeboren is, ze de weg naar Afrika vinden zonder begeleiding van volwassen vogels?